Elektrische fiets is geen alternatief voor trein – wel voor bus, tram en metro
De laatste weken verschijnen er diverse berichten dat forensen vanwege Corona het OV willen blijven mijden. De verkoop van tweedehands auto’s en elektrische fietsen en het gebruik van deelauto’s neemt toe. De hoop is dat mensen vooral kiezen voor de (elektrische) fiets – dat is gezonder, beter voor het milieu, en vraagt minder ruimte op de weg en bij de bestemming (parkeerplaatsen). Uit een longitudinale analyse van Eurekon Strategy Development blijkt dat switchende treinreizigers zullen kiezen voor een auto, niet voor de e-bike. Voor bus, tram en metro (BTM) is dat anders.
In het MobiliteitsPanel Nederland (MPN [1]) wordt het mobiliteitsgedrag van duizenden huishoudens gedurende meerdere jaren gevolgd – een zogenaamde longitudinale dataset. Desondanks worden analyses tot op heden vooral op data uit één jaar gedaan (of op meerdere losse jaren na elkaar), waarbij deelnemers wel gevraagd wordt naar hun gedrag en voorkeuren in eerdere jaren. Longitudinale analyses, waarbij het gedrag van dezelfde personen vergeleken wordt met eerdere jaren, zijn tot op heden nog nauwelijks gepubliceerd. Terwijl dat wel het doel is van het MPN en waardevolle inzichten op kan leveren.
Mensen die door Corona een alternatief zoeken voor de trein, zullen bijna één-op-één zorgen voor een toename van autoverkeer en parkeerdruk
Een voorbeeld waar longitudinale data kan helpen om gedragsveranderingen te begrijpen, is de elektrische fiets. Elektrische fietsen zijn in korte tijd populair geworden – de gebruikers zijn overgestapt van een ander vervoermiddel naar de elektrische fiets. Longitudinale data is bij uitstek geschikt om te begrijpen voor wie de e-bike aantrekkelijk is. Uit Eurekons analyse met behulp van 5 jaar MPN-data blijkt dat forensen die overgestapt zijn naar de e-bike vooral vanuit de auto komen (>60%) en van een gewone fiets (25%). Overstappers zijn nauwelijks afkomstig uit het OV (5%, zie afbeelding 1)
Dat is niet vreemd. De gemiddelde woon-werk afstand die mensen afleggen op een elektrische fiets is 8 km enkele reis. Voor e-bikers die vanuit de auto overstappen is dat iets langer (10 km enkele reis), voor mensen die van een gewone fiets komen iets korter (7 km). Bus/tram/metro-reizigers reizen gemiddeld 15 km enkele reis en van de treinreizigers reist 80% meer dan 20 km enkele reis. De e-bike zal voor een redelijk deel van de BTM-forensen nog wel in aanmerking komen, maar zal voor treinreizigers zelden een serieus alternatief zijn (afbeelding 2).